Trường viết văn Gorki đưa văn học Nga đương đại đến với độc

Viện Văn học Gorky - trường đại học có một không hai của Nga tròn 80 tuổi. Đây là trường đại học duy nhất trên thế giới đào tạo các nhà văn, nhà thơ. Tất nhiên, tài năng là chuyện trời cho, nhưng mài giũa tài năng đó, rèn luyện kỹ năng sáng tác là việc mà Viện Văn học Gorki, (thường gọi là Trường viết văn Gorki) đã thực hiện thành công trong 80 năm qua. Bằng chứng của điều này là có rất nhiều sinh viên tốt nghiệp trường đã trở thành những nhà văn, nhà thơ, dịch giả, nhà phê bình văn học có tác phẩm được đưa vào Quỹ vàng văn học Nga.

Trong 80 năm qua, đại diện của hàng chục quốc gia tốt nghiệp Trường viết văn Gorki đã trở thành những ngôi sao sáng trong các nền văn học nước ngoài. Trong số những người từng theo học trong tòa nhà lịch sử trên phố Tverskoi Bulvar có nhiều đại diện của Việt Nam. Nữ nhà thơ Hàm Anh (tên thật là Phan Thanh Thủy), cựu sinh viên khoa Dịch văn học Trường viết văn Gorki kể rằng những năm sống và học tập ở trường đã có tác động to lớn không chỉ đến công việc, mà còn để lại dấu ấn trong tâm hồn, tính cách, số phận chị.

Hàm Anh là một trong nhóm 6 người Việt Nam được gửi đi đào tạo dịch giả văn học tại Trường viết văn Gorki. Trong số các giáo viên của họ có nhà văn kiêm dịch giả văn học Việt Nam nổi tiếng Marian Tkachev. Ngay từ khi còn học ở trường viết văn Gorki, Hàm Anh đã bắt đầu dịch thơ của Anna Akhmatova và đoạt giải nhất trong cuộc thi dịch do Hội nhà văn Việt Nam tổ chức.

Đến thăm đài “Tiếng nói nước Nga”, Hàm Anh đã đọc tặng thính giả Việt Nam một bài thơ trong tập “Màu tự nhiên” của chị.

Sau khi tốt nghiệp Trường viết văn Gorki, các cựu sinh viên Việt Nam làm thơ, viết văn xuôi và làm việc trong ban biên tập báo, tạp chí và đài phát thanh, truyền hình ở Việt Nam. Chị Nguyễn Thị Kim Hiền, người Việt Nam cuối cùng học ở Trường viết văn Gorki hiện nay đang làm việc tại đài "Tiếng nói nước Nga" của chúng tôi. Chị đã dịch và giới thiệu với độc giả Việt Nam tác phẩm của Vladimir Nabokov và Ludmila Ulitskaya, Eduard Uspensky và Dina Rubina, Andrei Platonov và Zoschenko Michael, Lev Tolstoy, Nikolai Gogol, Ivan Bunin…

Theo giáo sư Phạm Vĩnh Cư, cựu hiệu phó Trường viết văn Nguyện Du, trong hàng ngũ những người dịch văn học Nga sang tiếng Việt hiện nay không có “dòng máu mới”, và điều đó có thể trở thành thảm họa. Giáo sư Phạm Vĩnh Cư là chuyên gia nổi tiếng về văn học Nga. Ông đã chuyển ngữ nhiều tác phẩm văn học, triết học Nga sang tiếng Việt, trong đó cuốn “Siêu lý tình yêu” của triết gia V.Soloviev được giới học thuật và xã hội ghi nhận và được trao giải Phan Chu Trinh năm 2009. Năm nay, tập thơ trữ tình chọn lọc của Marina Tsvetaeva, do dịch giả Phạm Vĩnh Cư tuyển dịch từ nguyên bản tiếng Nga vừa đoạt giải dịch thuật văn học năm 2013 của Hội Nhà văn Hà Nội. Giáo sư đã đề xuất với Trường viết văn Gorki cấp học bổng đặc biệt để đào tạo những người dịch văn học Nga sang các ngôn ngữ châu Á.

Bây giờ, rất hiếm khi gặp sách Nga trong các cửa hàng sách Việt Nam, đơn giản là không có người dịch tác phẩm văn học Nga sang tiếng Việt. Nhưng chúng tôi hy vọng rằng tới đây sẽ được tìm thấy giải pháp cho vấn đề này, và tiếng nói của sinh viên Việt Nam lại vang lên trong các giảng đường của Trường viết văn Gorki.

Theo Tiếng nói nước Nga