Vietnews.ru
Xã hội

Giáo sư Kasatonov: Nước Nga đang suy giảm dân số...

28/12/2019 (Đọc 17 phút)

Xem thêm:

Lại xin được giới thiệu tiếp một bài viết vê vấn đề đang đươc nhiều báo Nga đề cập thời gian gần đây.

Bài viết của giáo sư Valentin Kasatonov có tựa đề: "Nước Nga đang chết dần chết mòn " mới được đăng trên “Svobodnaia Pressa” ngày 22/12/2019 mới đây.

Xin giới thiệu lại ngắn gọn về ông: Giáo sư, Tiến sỹ kinh tế, Giảng viên Khoa tài chính quốc tế MGIMO (Trường Đại học Tổng hợp quan hệ quốc tế Matxcova trực thuộc BNG Nga), chuyên gia trong các lĩnh vực: sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên, phương thức chuyển dịch nguồn vốn quốc tế, kinh phí dự án, quản lý dự án, hệ thống tiền tệ- tín dụng, tài chính quốc tế, xã hội học kinh tế, lịch sử kinh tế và lịch sử các học thuyết kinh tế.

Giao su Kasatonov: Nuoc Nga dang suy giam dan so...
Sau đây là nội dung bài viết mới của V.Kasatonov:

Giao su Kasatonov: Nuoc Nga dang suy giam dan so...
Ảnh: Marina Lystseva /ТАSS

Rosstat (Cơ quan thống kê Nga-ND) vừa mới công bố các số liệu mới nhất về tình hình nhân khẩu học (dân số) của Nga. Nhưng, cho dù vốn rất có năng lực biến đen thành trắng, lần này Cơ quan thống kê Nga vẫn buộc phải thừa nhận rằng tiến trình tuyệt chủng dân số đất nước này vẫn đang tiếp tục, - không chỉ thế, tốc độ của tiến trình này thậm chí còn nhanh hơn trước đây.

Tổng dân số của Nga trong khoảng thời gian từ tháng một- đến hết tháng chín năm nay (2019) đã giảm 43.700 người. Con số này (43.700) là hiệu số của tổng số giảm dân số tự nhiên trừ đi số người nhập cư.

Quy mô giảm dân số tự nhiên, tức lấy số người (Nga) chết trừ đi số trẻ em (Nga) được sinh ra, đã lên tới 236.900 người chỉ trong 9 tháng đầu năm 2019. Số người nhập cư trong thời gian trên- tới 193.200 người. Những người nhập cư đó chủ yếu đến từ các nước cộng hòa Trung Á của Liên Xô cũ.

Như vậy, lấy con số giảm dân số tự nhiên (236.000 người) trừ đi số lượng người nhập cư (193.200 người), chúng ta có được con số giảm dân số cơ học của nước Nga như vừa được dẫn ra ở trên- 47.000 người.

Như đã biết, trong Sắc lệnh tháng 5 của Tổng thống (V.Putin) năm ngoái (2018), có ghi rõ rằng giải quyết các vấn đề dân số đất nước là một trong những nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu trong chính sách quốc gia giai đoạn (từ 2018) đến năm 2024. Căn cứ Sắc lệnh này, chính phủ Nga đã soạn thảo một dự án (chương trình dân số) quốc gia và từ ngày 1/1 năm nay (2019), dự án trên đã chính thức được khởi động thực hiện.

Mục tiêu của dự án- làm chậm quá trình suy giảm dân số tự nhiên và ngăn chặn sự sụt giảm dân số đất nước (nói nôm na- ngăn chặn và đẩy lùi-ND). Các con số thống kê dân số trong ba quý đầu năm nay (2019) mới đã cho phép chúng ta có những hình dung sơ bộ về việc cái dự án quốc gia "Chương trình dân số" nói trên đang được thực hiện như thế nào.

Cụ thể, đã không có bất cứ một sự cải thiện tình hình dân số nào trong 3 quý nói trên. Ngược lại, như cái cách hiện nay người ta hay nói, “nước Nga vẫn đang tiếp tục trượt xuống “hố sâu của cuộc khủng hoảng dân số”.

Xin các vị hãy tự phán xét. Đến hết năm ngoái (2018), quy mô giảm dân số tự nhiên là 224.600 người. Còn trong năm nay (2019), dự án quốc gia nói trên không đặt ra tham vọng phải chặn đứng được quá trình sụt giảm dân số, mà chỉ cần hạ được mức giảm dân số tự nhiên xuống còn 219.400 người là đạt yêu cầu.

Nhưng mới chỉ trong ba quý con số giảm tự nhiên đã lên tới 236.900 người. Nếu so với 9 tháng đầu năm của năm ngoái (2018), chỉ số này (mức giảm dân số tự nhiên) đã tăng hơn 36%. Đồng thời, tỷ lệ sinh làm chúng ta đặc biệt thất vọng - nó (số trẻ em sinh trong 9 tháng đầu năm 2019) thấp hơn ba lần so với số trẻ sinh trong ba quý (9 tháng) đầu năm ngoái (2018).

Có thể đưa ra dự báo rằng đến hết năm nay, mức giảm tự nhiên sẽ vượt quá con số 300.000 người. Năm 2019 gần như chắc chắn sẽ là năm có quy mô giảm dân số tự nhiên kỷ lục trong suốt 11 năm qua!

Và những thực tế đáng buồn này lại xảy ra bất chấp cái dự án quốc gia “Chương trình dân số” với năm dự án thành phần có những cái tên rất kêu và đầy tham vọng kiểu như: “Hỗ trợ tài chính cho các gia đình khi sinh con”, “Thế hệ người cao tuổi”, “Củng số sức khỏe cộng đồng”, v.v và v.v đã được triển khai thực hiện.

Người được giao phụ trách chung dự án nói trên là Phó Thủ tướng Nga Tatyana Golikova, - còn người trực tiếp chỉ đạo thực hiện- Bộ trưởng Bộ Lao động Maxim Topilin. Dự kiến tổng ngân sách dành cho dự án là 3.100 tỷ rúp (gần 50 tỷ đôla-ND).

Tính trung binh khoảng 500 tỷ rúp mỗi năm. Năm nay (2019), theo chương trình, nguồn kinh phí cấp cho dự án quốc gia này lên tới 545 tỷ rúp (khoảng 8,3 tỷ đôla, tỷ giá 23/12/2019- ND). Một khoản tiền phải nói là rất lớn.

Và đây, khi được đề nghị bình luận về số liệu thống kê dân số mới nhất do Rosstat công bố, thư ký báo chí của Điện Kremlin Dmitry Peskov hôm thứ Sáu vừa rồi đã nói:

“Qủa đúng là cái hố sâu dân số (- ý nói tới hiện tượng dân số giảm -ND),- một vấn đề đã được tổng thống và tất cả các nhà lãnh đạo phụ trách mảng xã hội của chúng ta nhiều lần đề cập tới, hiện đang là vấn đề cực kỳ nghiêm trọng. Tình hình hiện nay, tất nhiên, rất không dễ chịu chút nào. Hai hố sâu dân số đang nhập lại thành một ".

Câu phát biểu của thư ký báo chí Tổng thống về cái gọi là “hai hố sâu dân số” đã được lan truyền trên tất cả các phương tiện truyền thông Nga. Xét về mức độ ngu ngốc, có thể đem nó đặt cạnh một “cụm từ có cánh” cũng đang rất nổi tiếng khác: "Không có tiền, nhưng xin các vị hãy cố cầm cự".

Đã có lần Tổng thống V. Putin đánh giá các hoạt động của thư ký báo chí Dmitry Peskov như sau: “Đôi khi ông ta tạo ra những trận “bão tuyết” đến nỗi mà khi tôi (V.Putin) xem trên TV liền nghĩ ngay trong đầu: ông ấy (D.Peskov) đang nói gì về điều vậy? Ai đã ủy quyền cho ông ta làm việc này? Chính cái tuyên bố mới đây của Dmitri Peskov về hai hố sâu dân số nhập thành một- cũng là một dạng bão tuyết như vậy đấy.

Có vẻ như D. Peskov đã cố gắng che giấu một sự thật hiển nhiên: dự án quốc gia “Chương trình dân số” đã thất bai ngay từ lúc vừa mới bắt đầu. Thật vậy, nếu dự án này được thực hiện theo đúng tiến độ, thì đến ngày hôm nay chúng ta đã phải được chứng kiến các chiều hướng tích cực.

Thậm chí ngay cả trong trường hợp nếu cứ tin vào câu chuyện cổ tích về việc (đã có) “hai hố sâu nhân khẩu học”, thì tại sao những người khởi xướng chương trình (dự án) quốc gia nói trên lại không tính đến yếu tố này ngay ở giai đoạn thiết kế soạn thảo dự án? Hay họ đã không tính đến bởi vì một lý do quá đơn giản- trong tự nhiên không thể tồn tại một hiện tượng như vậy.

Tôi xin nhắc lại, đã có lần trước đây, khi nói về vấn đề dân số, D.Peskov cũng từng nói rằng một trong những “hố sâu dân số” – đó là những sự kiện bất lợi thời kỳ Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại, còn một “hố sâu” khác- đó là tình hình khủng hoảng ở nước Nga vào đầu những năm 1990.

Cái lý luận về các “ hố sâu dân số” khác nhau- đó hoàn toàn chỉ là một sự biện minh thuần túy và là lớp màn che sự bất lực hoàn toàn của chính quyền hiện tại. Cái gọi là những "hố sâu” tương tự ( đều bị gán là các di sản do "lịch sử Xô viết để lại”) đều do những kẻ phải chịu trách nhiệm về các dự án quốc gia khác (tổng cộng đến thời điểm hiện tại có 13 dự án (chương trình) quốc gia) nghĩ ra.

Tôi xin đoan chắc rằng nếu như không có những cú sốc thật sự chấn động, thì trong năm tới, tất cả các chỉ số mục tiêu của dự án quốc gia “Chương trình dân số” lại sẽ không đạt được, người Nga vẫn sẽ chết dần chết mòn và tốc độ giảm dân số thậm chí sẽ còn nhanh hơn .

Còn Ngài D. Peskov, nếu như khi đó vẫn còn tại vị, sẽ lại đưa ra một “hố sâu dân số” khác nữa (để biện minh). Lấy ví dụ kiểu như, một “hố sâu dân số” phát sinh tại Nga trong Thế chiến thứ nhất 1914−1918. Và nếu năm thứ ba tiếp theo nữa, dự án quốc gia này vẫn thất bại, có lẽ, ông ấy (D.Peskov) lại sẽ nhớ ra một “hố sâu dân số khác nữa” – tức Chiến tranh Vệ quốc năm 1812.

Và để giải thích một cách rõ ràng rằng cái lý luận “hố sâu dân số” của ngài Peskov- đó đúng là một cơn bão tuyết thực sự, tôi sẽ dẫn ra một số số liệu từ bảng thống kê dân số liên quan trực tiếp đến lịch sử hiện đại của nước ta (Nga).

Và đây, các con số cụ thể, Đế quốc Nga thời điểm phát triển thịnh vượng nhất – đó là năm 1913. Khi đó trên lãnh thổ Nga (không tính Phần Lan) có 163,7 triệu người (nhân tiện xin bổ sung, con số này cao hơn 27% so với năm 1897; dân số của Đế chế (Nga) trong 16 năm (từ 1897 đến 1913) đã tăng được 34,6 triệu người). Sau đó, bắt đầu chính cái “hố sâu dân số” (dân số giảm-ND)- hậu quả của Chiến tranh Thế giới Thứ nhất, các cuộc cách mạng năm 1917, Nội chiến.

Đến đầu năm 1920, dân số Nga chỉ còn 137,7 triệu người. 26 triệu người đã biến mất trong “hố sâu dân số” (giai đoạn giảm dân số 1913-1919). Còn bây giờ tôi xin dẫn các số liệu về dân số trong một số năm tiếp theo (thời điểm tính- đầu năm; đơn vị tính: triệu người):

1927 - 147,0

1929 – 154,2

1937 - 164,5

1939 - 170,5

1941 - 198,7

Như chúng ta đã thấy, tỷ lệ tăng dân số khi đó cao và ổn định. Cuộc sống ở đất nước ta thời kỳ đó thật căng thẳng và khó khăn. Đang tiến hành công cuộc Công nghiệp hóa. Mức tiêu thụ bình quân tính theo đầu người các mặt hàng cơ bản và hàng công nghiệp- ở mức khốn khổ (theo tiêu chuẩn hiện đại).

Nhưng đất nước khi đó phát triển nhanh cả về kinh tế lẫn dân số. Giới Lãnh đạo đất nước khi đó đã không soạn thảo và thực thi bất kỳ chương trình và dự án dân số ngu ngốc nào. Gia tăng dân số hoàn toàn theo nghĩa đen của từ "tự nhiên". Bởi vì khi đó tất cả người dân bắt đầu hiểu được ý nghĩa cao đẹp của cuộc sống và nhìn thấy tương lai.

Không thể thay thế tương lai bằng bất kỳ một khoản trợ cấp và bất kỳ một tiêu chuẩn (mức) tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ nào. (Khi đó) Không một ai trong chính phủ (Liên Xô) hay bất cứ một người dân nào cáo buộc chính cái “hố sâu dân số học” thập kỷ thử hai (tức những năm 1920-ND) của thế kỷ XX đã cản trở quá trình giải quyết các vấn đề cấp nhà nước và các vấn đề gia đình, công cuộc nghiệp hóa đất nước và việc sinh con đẻ cái của người dân. Ở đâu đó khoảng năm 1936, tính theo quy mô dân số, Liên Xô đã đạt đến mức như năm 1913.

Và đến thời điểm bắt đầu chiến tranh (Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại 1941-1945), dân số Liên Xô đã tăng 21,4% so với tổng dân số năm 1913.

“Hố sâu dân số” tiếp theo là Cuộc Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại 1941-1945. Vào tháng 12/1945, dân số (Liên Xô) là 172,0 triệu người. So với đầu năm 1941, dân số Liên Xô cuối chiến tranh giảm 26,7 triệu người. Còn bây giờ, tôi lại cung cấp thêm các dữ liệu về quy mô dân số trong một số năm tiếp theo (thời điểm tính: đầu năm; đơn vị tính: triệu người):

1950 – 179,2

1953 - 188,7

1959 - 208,8

1970 - 241,7

1979 - 262.4

1989 - 286,7

Còn vào tháng 12/1991, thời điểm Liên Xô tan rã, quy mô dân số (Liên Xô) là 294 triệu người. Như chúng ta thấy, thời kỳ sau Chiến tranh (Vệ quốc) là thời kỳ có tốc độ tăng dân số rất cao.

Công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế và xã hội của đất nước luôn hoạt động hiệu quả và liên tục được hoàn thiện. Nhưng không một ai nghĩ đến chuyện lập kế hoạch tăng dân số. Tăng trưởng dân số khi đó là tăng trưởng theo đúng cái nghĩa của từ "tăng trưởng tự nhiên”.

Đã không có bất cứ một "hố sâu dân số" nào. Và thậm chí còn hơn thế nữa, không một nhà lãnh đạo Xô Viết nào tìm cách trút hết mọi tội lỗi và sai lầm của mình xuống cái gọi là “hố sâu dân số” đó.

Còn bây giờ thì chúng ta hãy nói về "hố sâu dân số" của lịch sử Nga hiện đại. Quý Ngài D. Peskov có gắn cái “hố sâu” này với những sự kiện đầu thập niên 90. Vâng, đúng vậy, do Liên Xô sụp đổ, do Liên bang Nga được thành lập mới và do các cải cách được thực hiện khi đó (để che dấu sự sụp đổ và nạn cướp bóc đất nước), nên dân số Liên bang Nga bắt đầu giảm.

Trước khi Liên Xô tan rã, vào năm 1991, đã có148,54 triệu người sống trên lãnh thổ Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô Viết Liên bang Nga (CHXHCNLB Nga). Trong các năm 1992 và 1993, các con số này (lúc này đã là của Liên bang Nga) gần như không thay đổi. Tình trạng giảm dân số bắt đầu xuất hiện từ năm 1994, và kéo dài cho đến năm 2009, - khi đó (2009) dân số Nga giảm xuống chỉ còn 142,74 triệu người.

Tiếp sau đó (sau năm 2009), bắt đầu có biểu hiện tăng dân số của đất nước, mặc dù mức tăng rất khiêm tốn, nhưng dù sao cũng vẫn là tăng. Và không một ai trong giới cầm quyền hé một lời nào về vấn đề dân số. Đến đầu năm 2018, dân số Liên bang Nga đạt mức tối đa là 146,88 triệu người.

Thực ra, dân số Liên bang Nga năm 2018 vẫn kém tương đối nhiều dân số CHXHCNXV LB Nga vào năm 1991 (ít hơn 1,66 triệu người). Tại sao giới lãnh đạo đất nước lại lo lắng đến vấn đề dân số? Vâng, bởi vì các số liệu thống kê dân số đã được cố tình"vẽ ra"

Sự suy giảm dân số của Nga trong một thời gian dài đã được ngụy trang- các số liệu về tổng dân số có tính đến (và hiện vẫn đang tính) đến số người nhập cư vào Nga. Ở đây (những người nhập cư) chủ yếu là những người thường được gọi là “nhập cư lao động” và những người đến Nga từ những nước chủ yếu là láng giềng gần của Nga. Dòng người nhập cư như vậy đang bắt đầu cạn kiệt.

Chính quyền quan ngại là bức tranh dân số khó coi sẽ sớm bị lộ. Và từ năm 2017, chính quyền đã soạn thảo dự án quốc gia “Dân số” để phòng trước. Và các sự thật dân số đã được tiết lộ vào cuối năm 2018. Dưới đây là những số liệu của năm đó (2018):

Số sinh: 1 604 344 người (giảm hơn 85. 540 người so với năm 2017);

Số chết: 1 828 910 người chết (tăng 4. 570 người so với năm 2017);

Tổng số giảm (tự nhiên): 224.556 người (năm 2017 giảm 134.456 người);

Số người nhập: 124.844 người.

Đối với chúng ta, chỉ số nhân khẩu học chủ chốt, đáng quan tâm nhất phải là chỉ số về mức tăng trưởng dân số tự nhiên (lấy số trẻ em được sinh ra trừ đi số người chết trong cùng một khoảng thời gian).

Và chúng ta đã thấy gì? Chúng ta thấy rằng trong tất cả các năm tồn tại của Liên bang Nga, chỉ có ba năm (2013, 2014, 2015) là có sự gia tăng dân số tự nhiên, dù rất không đáng kể (có thể nói là con số tượng trưng - chỉ có gần 86.000 trong ba năm). Tất cả các năm khác- đều là những năm dân số giảm.

Các chỉ số giảm dân số cao nhất được ghi nhận trong giai đoạn 1999-2003. Cụ thể (đơn vị tính- nghìn người): 1999 - 929,63; 2000 - 958,53; 2001 - 943,25; 2002 - 935,31; 2003 - 888,53.

Còn đây là các số liệu trong những năm gần đây nhất (đơn vị tính: nghìn người): 2017 – giảm 134,46; 2018 – giảm 218,39. Đến hết năm 2019, như tôi đã đề cập ở trên, dân số Nga sẽ giảm (tự nhiên) ít nhất là 300 nghìn người.

Nếu chúng ta cộng tất cả các năm, thì tổng dân số giảm trong các năm 1992−2018. sẽ vào khoảng 13,5 triệu người. Con số này gần bằng một nửa tổng số tổn thất sinh mạng (cả bộ đội và dân thường) của nước ta trong cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại 1941-1945. Nếu tính trung bình, mỗi năm con số “mất mát” về người vào khoảng nửa triệu.

Và đấy là trong điều kiện không có chiến tranh. Trên thực tế, chiến tranh đang diễn ra, tuy đấy không phải là chiến tranh nóng và không được công bố. Nhưng cuộc chiến tranh này rất nguy hiểm và có sức tàn phá cực lớn (tôi (V.Kasatonov) đã nhiều lần viết về tác động hủy diệt của nó đối với nền kinh tế Nga).

Chính vì vậy, ông D. Peskov đã nhầm lẫn một cái gì đó ở đây. Không cần phải phát minh ra bất kỳ một “hố sâu dân số” nào cả. Kể từ khi thành lập đến nay (sau khi Liên Xô tan rã), Nga đã rơi vào một “hố sâu dân số” khủng khiếp và đã chưa thể thoát ra khỏi cái hố sâu đó trong suốt gần 28 năm.

Và các công dân của chúng ta sẽ tiếp tục chết dần trong cái “hố sâu” (hay là “cái lò”) đó. Chính quyền chỉ làm ra cái vẻ họ đang cố gắng loại bỏ cái “hố sâu dân số” đó. Nhưng hoặc là không thể, hoặc là không muốn.

Theo Baodatviet


Tags: người, trong, không, những, nhiên, triệu, tranh, trình, chúng, Peskov, chính, thống, tháng, chiến, Chiến, khoảng, thành, quyền, Nhưng, chương



TIN LIÊN QUAN

Tổng tài sản ròng của những người giàu nhất nước Nga đã tăng 10,4 tỷ USD kể từ đầu năm bất chấp các lệnh trừng phạt chưa từng có của phương Tây đối với giới doanh nhân nước này.

Xã hội,

08/03/2023

Những người Nga chỉ dùng ruble hầu như không bị ảnh hưởng, trong khi người cần ngoại tệ hay có đầu tư ở nước ngoài thì gặp khó.

Xã hội,

18/02/2023

Các biện pháp cấm vận chưa từng có đối với các cá nhân Nga kể từ khi Moscow phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine đã tác động mạnh đến danh sách những người giàu nhất nước Nga, theo ước tính mới nhất của Forbes.

Xã hội,

16/01/2023

Hơn 5 triệu người Nga đã chuyển sang dùng các mạng xã hội do người Nga sáng lập sau khi Instagram, TikTok... hạn chế người dùng ở Nga.

Xã hội,

14/01/2023

Tổng thống LB Nga Vladimir Putin tối 31/12 đã gửi lời chúc mừng năm mới tới người dân Nga.

Xã hội,

01/01/2023

Theo hãng tin TASS, ngày 12/12, Điện Kremlin thông báo buổi họp báo thường niên của Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ không diễn ra trước thềm Năm mới.

Xã hội,

12/12/2022

Tình trạng nhu cầu vàng tăng vọt diễn ra sau khi Nga bỏ thuế giá trị gia tăng 20% với vàng và sau đó bỏ thuế doanh thu 13% với hoạt động bán vàng giai đoạn năm 2022-2023.

Xã hội,

03/11/2022

Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu cho biết lệnh động viên một phần 300.000 quân dự bị để chiến đấu ở Ukraine mà Nga công bố hồi tháng 9 đã hoàn tất.

Nga cảnh báo châu Âu có thể trả giá đắt về kinh tế khi nỗ lực thoát phụ thuộc vào năng lượng của Moscow.

Xã hội,

28/10/2022

Theo Ngân hàng Trung ương Nga, vào ngày thứ 6 tuần trước nhu cầu về "tiền mặt" của dân Nga gần như tăng gấp đôi so với ngày hôm trước - lên đến 144,8 tỷ rúp từ 69 tỷ rúp.

Xã hội,

03/10/2022

Đón khách Nga trở lại

Sau nửa năm ngưng trệ, doanh nghiệp lữ hành sẽ đón những đoàn khách Nga đầu tiên đến Việt Nam du lịch, nghỉ dưỡng.

Phần Lan đóng cửa biên giới với du khách Nga

Phần Lan sẽ đóng cửa biên giới đối với khách du lịch Nga, bắt đầu từ nửa đêm nay theo giờ địa phương (tức 4h sáng 30/9 theo giờ Việt Nam).

30.09.2022

Phần Lan đóng biên với công dân Nga có thị thực Schengen

Phần Lan sẽ cấm công dân Nga có thị thực Schengen nhập cảnh nước này, trong bối cảnh lượng người đến tăng đột biến sau lệnh động viên quân.

29.09.2022

Khu rừng đỏ bí ẩn ở Nga

Rừng bách ở thung lũng Sukko, miền Nam nước Nga, mang một vẻ huyền bí như trong truyện cổ tích. Tuy nhiên, đây không phải khu rừng tự nhiên. Nó được tạo nên từ bàn tay con người.

18.09.2022

Phần Lan cắt 90% thị thực du lịch Nga

Phần Lan cho biết sẽ cắt giảm 90% thị thực du lịch Nga so với mức hiện tại kể từ ngày 1/9, nhằm phản ứng với xung đột Ukraine.

16.08.2022