Re: Nga ‘chọc giận’ Nhật Bản: Khẩu chiến vì biển đảo
Đông tiến
Trước đây, Liên Xô và Nga ngày nay không quan tâm lắm tới vùng lãnh thổ phía Đông hẻo lánh, lạnh lẽo mà chủ yếu tập trung đầu tư, phát triển khu vực miền Trung, miền Tây và họ thành công lớn với chiến lược này.
Tuy nhiên, khi Liên Xô tan rã, nước Nga không còn mạnh như trước, một mình khu vực phía Trung và Tây không đủ sức hồi sinh nước Nga. Do đó, Moscow buộc phải quay lại khai thác tài nguyên thiên nhiên ở phía Đông để góp phần phát triển kinh tế, tăng cường vị thế...
Moscow ngày càng quan tâm tới phía Đông.
Bên cạnh đó, đây cũng là khu vực có chứa các bể dầu mỏ và khí tự nhiên khổng lồ. Siberia cũng là nơi cung cấp tới 10% lượng cá đánh bắt toàn cầu từ khu vực biển Okhotsk.
Với vị trí trung tâm lục địa Á – Âu, để giữ vai trò ảnh hưởng đối với khu vực và phát triển kinh tế thì Nga bắt buộc phải tăng cường khai thác tiềm năng khu vực này.
Chưa dừng lại ở việc khai thác tài nguyên, phát triển khu vực phía Đông còn giúp Nga tiến một bước dài trong nỗ lực tiến vào khu vực kinh tế năng động nhất thế giới: châu Á – Thái Bình Dương.
Nói cách khác, phát triển về phía Đông, tăng cường hợp tác, hội nhập với các nền kinh tế đang phát triển mạnh nhất thế giới như Hàn Quốc, Trung Quốc, Đài Loan, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN)… Nga có thể thu nhiều lợi ích hơn hẳn so với những gì đạt được khi chỉ giao thương với phương Tây. Châu Á – Thái Bình Dương, nơi được coi là thị trường lớn nhất thế giới, năng động nhất thế giới và được coi là trung tâm kinh tế của thế kỷ 21, đã, đang và sẽ là "miền đất hứa" của Nga.
Chưa dừng lại, tiến trình Đông tiến càng trở nên hấp dẫn với Moscow khi mà thời gian vận chuyển hàng hóa giữa châu Âu và châu Á đang được rút ngắn do hiện tượng trái đất ấm lên, làm tan băng ở Bắc cực, mở ra tuyến hàng hải biển Bắc, nối châu Âu với châu Á.
Một khi băng Bắc cực tan, tuyến đường từ Trung Quốc sang châu Âu sẽ ngắn hơn thay vì đi theo tuyến đường cũ qua Ấn Độ Dương và kênh đào Suez. Tuyến Thượng Hải - Hamburg có thể sẽ rút ngắn 6.400 km và tránh được vùng biển đầy hải tặc ở vùng Sừng châu Phi. Và với vị trí nằm chính giữa tuyến đường này, Nga sẽ thu không ít lợi ích.
Với những “động cơ lợi ích” mạnh như vậy, Nga sẽ phải tăng cường Đông tiến, quần đảo Kuril càng quan trọng. Do đó, chuyến thăm của ông Medvedev vừa qua chỉ là một trong hàng loạt hành động bước đi tiến tới mục tiêu đó mà thôi.
Nga Đông tiến.
"Cao tay"
Dù là một bước đi nhỏ nhưng chuyến thăm vừa qua thật đáng “ngưỡng mộ”, cho thấy sự tính toán "cao thủ" của Nga.
Còn khi xét trong một khoảng thời gian dài hơi hơn, chuyến thăm Kuril được tiến hành khi quan hệ Nhật Bản – Trung Quốc rất căng thẳng xung quanh tranh chấp đảo Senkaku.
Việc Trung Quốc quyết đoán, cứng rắn trong tranh chấp về quần đảo Senkaku đã và đang làm Nhật Bản lo ngại. Cộng với những khó khăn về chính trị và kinh tế hiện nay, Nhật Bản sẽ không “dám” cứng rắn thêm với Nga bởi như vậy chẳng khác nào tự đẩy mình vào tình cảnh “lưỡng đầu thọ địch”, dù đó là chưa tính tới tranh chấp đảo khu vực Dokdo với Hàn Quốc.
Chuyên gia Liu Junhong của Viện nghiên cứu Nhật Bản nhấn mạnh: “Nhật không đủ sức tiếp tục gây căng thẳng với cả Nga lẫn Trung Quốc cùng một lúc. Đã tới lúc Tokyo suy ngẫm về chính sách đối ngoại và tìm ra giải pháp”.
Quan hệ Nhật Bản - Trung Quốc đang rất "căng".
Còn xét về tình hình trong nước, khó khăn kinh tế, chính trị bất ổn…đang làm chính giới Nhật “đau đầu”. Họ sẽ không muốn ôm thêm vụ Kuril khó xử lý.
Còn tính trên bình diện đối ngoại, Nhật Bản cũng không thể hy vọng nhiều vào sự hỗ trợ từ Mỹ bởi Tổng thống Obama đang có hàng loạt vấn đề quan trọng hơn trong quan hệ Mỹ - Nga như: “khởi động lại quan hệ”, ký hiệp định cắt giảm vũ khí chiến lược, hợp tác chống khủng bố…
Đối kháng nhưng không đối đầu
Xét từ phía Nhật Bản, chuyến thăm hôm qua của ông Medvedev không tạo ra thay đổi lớn trong lập trường từ trước tới nay của Nga về tranh chấp lãnh thổ với Nhật. Quan trọng hơn nữa, Nga mới là nước đang thực sự kiểm soát quần đảo, đang là người “nắm đằng chuôi”.
Nga đang kiểm soát Nam Kuril.
Do đó, sự phản đối dữ dội thời gian qua của Tokyo bắt nguồn từ hai lý do chính. Thứ nhất là từ lâu Nhật luôn tuyên bố chủ quyền với các hòn đảo này nên khi ông Medvedev tới thăm, họ “tự động” phải lên án.
Nhưng nguyên nhân quan trọng hơn chính là việc Thủ tướng Naoto Kan đang muốn đánh lạc hướng dư luận và tranh thủ tranh chấp với Nga để “ghi điểm”.
Theo nhà nghiên cứu Valery Kistanov, xã hội Nhật Bản đang rất không hài lòng về cách đảng Dân chủ và Thủ tướng Kan giải quyết tranh chấp với Trung Quốc. Lần đầu tiên, tỷ lệ những người không tán thành nội các của ông Naoto Kan vượt tỷ lệ những người ủng hộ.
Cộng với việc Thủ tướng Nhật Bản "suýt mất" mất ghế, chưa ngăn được lạm phát cao, đồng yen tăng, ảnh hưởng tiêu cực tới xuất khẩu...quan hệ với Trung gần như bị cắt đứt... ban lãnh đạo Nhật Bản buộc phải tìm cách ghi điểm trong quan hệ với Nga bằng cách có nhiều phản ứng gay gắt và cứng nhắc.
TIN LIÊN QUAN
Giới phân tích cho rằng Ba Lan và Bulgaria có thể chống chịu việc bị Nga cắt khí đốt, nhưng Đức và Italy thì chưa rõ.
28/04/2022
Nga đặt mục tiêu mới "kiểm soát hoàn toàn Donbass" và miền nam Ukraine trong giai đoạn hai chiến dịch, khiến giao tranh khốc liệt có thể kéo dài nhiều năm.
27/04/2022
Vài tuần qua, ông Putin dành thời gian đáng kể để trấn an dư luận rằng các lệnh trừng phạt gây tổn hại cho chính phương Tây hơn là Nga.
23/04/2022
Hiện tại, Nga vẫn đang thu về khoảng 1 tỷ Euro mỗi ngày từ việc bán năng lượng cho EU.
19/04/2022
Theo trang giám sát hàng không FlightRadar, chiếc máy bay do Matxcơva cử đến đón các nhà ngoại giao Nga bị trục xuất tại Tây Ban Nha và Hy Lạp đã buộc phải bay vòng hơn 15.000km vì lệnh cấm bay của Liên minh châu Âu (EU).
19/04/2022
Những số liệu ước tính nêu trên có phần trái ngược với những đòn trừng phạt "khủng" mà phương Tây áp đặt hồi tháng trước.
17/04/2022
Ngân hàng Thế giới dự báo kinh tế Ukraine sụt giảm gần một nửa do chiến sự, trong khi các lệnh trừng phạt có thể đẩy Nga vào "suy thoái sâu".
Các công ty năng lượng châu Âu đang tìm cách duy trì nguồn dầu thô của Nga trong khu vực. Một trong những giải pháp đó là “dầu trộn Latvia”.
14/04/2022
Khi lỡ hạn thanh toán, một quốc gia sẽ bị coi là vỡ nợ, phải tìm cách tái cấu trúc và thắt lưng buộc bụng để nhanh chóng thoát nợ.
13/04/2022
Đây là nhận định của người đứng đầu OPEC khi được hỏi về nguy cơ các nước phương Tây cố gắng loại Nga khỏi thị trường năng lượng thế giới.
12/04/2022