Vì sao Nga chưa gia nhập NATO?
Trước cuộc họp lần đầu tiên của Hội đồng Nga - NATO hồi tháng 9 vừa qua tại Niu Y-oóc (Mỹ) kể từ sau cuộc xung đột Nga – Gru-di-a năm 2008, Đại sứ Mỹ tại NATO, I-vô Đa-an-đơ (Ivo Daalder) đã bất ngờ tiết lộ khả năng Nga trở thành thành viên của NATO trong tương lai. Cựu ngoại trưởng Mỹ Ma-đơ-len Ôn-brai (), người hiện đứng đầu nhóm làm việc về những tuyên bố hành động của NATO cùng với nguyên Tổng thư ký NATO Gioóc-giơ Rô-bớt-xơn (George Robertson) cũng ủng hộ ý tưởng mở rộng thành viên đối với Nga. Ông I-go I-u-gien (Igor Yurgens), người đứng đầu Viện nghiên cứu Phát triển đương đại của Nga, cho rằng trở thành thành viên của NATO là quan tâm hàng đầu của Nga. Tuy nhiên, có nhiều lý do khiến Nga không dễ dàng trở thành thành viên của NATO bất chấp sự mời gọi của NATO.
Tổng thống Nga Mét-vê-đép (bên phải) và Thủ tướng I-ta-li-a Béc-lu-xcô-ni tại Hội nghị thượng đỉnh NATO ở Li-xbon. Ảnh: Roi-tơ
Một trong những cơ sở cho nền tảng hợp tác giữa các thành viên NATO là cam kết minh bạch trong hoạt động quân sự. Nga khó có thể chấp nhận vì nếu theo nguyên tắc minh bạch này thì Nga có thể phải chia sẻ những bí mật quân sự với NATO, đặc biệt là về các lực lượng hạt nhân. Hơn nữa, Nga vẫn thận trọng trong quan hệ với NATO bởi như Đặc phái viên của Nga tại NATO Đi-mi-tơ-ri Rô-gô-din từng cho rằng, NATO đang phát triển chiến lược quân sự nhằm vào Nga. Mối lo ngại này phản ánh chiến lược quân sự mới nhất của Nga được công bố vào tháng Hai năm nay, trong đó coi NATO như là mối nguy hiểm hàng đầu.
Một lý do nữa cho thấy Nga khó chấp nhận gia nhập NATO xuất phát từ Trung Quốc. Nếu Nga trở thành một thành viên NATO, tổ chức này sẽ có chung 4000km biên giới với quốc gia đông dân nhất thế giới. Điều đó sẽ gây ra những khó khăn cho việc cân bằng an ninh toàn cầu giữa NATO, Nga và Trung Quốc. Nó có thể khiến Trung Quốc tin rằng, Nga và NATO đang tham gia vào các lực lượng “kiềm chế” hay làm suy yếu Trung Quốc. Rõ ràng rằng, việc này không nằm trong lợi ích của Nga - quốc gia có quan hệ kinh tế sâu sắc với Trung Quốc.
Nguyên nhân khác là từ Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO), gồm một số nước thuộc Liên Xô (trước đây). Tư cách thành viên của Nga ở NATO sẽ có nghĩa là sự chấm dứt của CSTO mà Nga là một thành viên. Nga đã đóng vai trò tích cực trong CSTO kể từ khi tổ chức này thành lập vào năm 2002 để cạnh tranh ảnh hưởng với NATO trong lĩnh vực an ninh toàn cầu. Ông Ni-cô-lai Bô-điu-gia (Nikolai Bordyuzha), người đứng đầu CSTO tin rằng, việc Nga gia nhập NATO là vô nghĩa. Ông đặt dấu chấm hỏi cho khả năng Nga gia nhập NATO vì Nga đã tạo ra khuôn khổ an ninh riêng của mình cùng với các đồng minh và với tổ chức an ninh tập thể đang hoạt động hiệu quả. Ông Đi-mi-tơ-ri Rô-gô-din cũng từng tuyên bố hồi tháng 4-2009 rằng, Nga có thể giải quyết các vấn đề an ninh của mình một cách độc lập mà không cần tới NATO.
Nếu gia nhập NATO, Nga sẽ thể hiện vai trò như một quốc gia lớn tại châu Âu cũng giống như Đức, Anh hay Pháp chứ không còn đóng vai trò như một đối trọng của NATO. Việc này cũng sẽ cản trở ước mơ khôi phục vị thế của một siêu cường trên thế giới của Nga. Điều đó cũng có nghĩa Nga có quyền phủ quyết giống như Mỹ về tất cả các vấn đề an ninh quốc tế, cho phép mình là thành viên mang vai trò hoà giải, điều phối trong việc thiết lập quân sự và chính trị. Nga cũng muốn bảo vệ chủ quyền và độc lập của mình như là một siêu cường thế giới. Nga khó có thể đạt được những mục tiêu này nếu trở thành thành viên NATO, nơi Mỹ đóng vai trò quyết định và chi phối.
Và như vậy sẽ vẫn tốt hơn cho cả hai bên nếu chỉ cùng tập trung vào những dự án đối tác Nga – NATO thực tế và nhỏ gọn hơn, như việc cùng nhau đối phó với chủ nghĩa khủng bố và hợp tác trong việc thiết lập hệ thống phòng thủ tên lửa chung của khu vực.
TIN LIÊN QUAN
Nga đặt mục tiêu mới "kiểm soát hoàn toàn Donbass" và miền nam Ukraine trong giai đoạn hai chiến dịch, khiến giao tranh khốc liệt có thể kéo dài nhiều năm.
27/04/2022
Vài tuần qua, ông Putin dành thời gian đáng kể để trấn an dư luận rằng các lệnh trừng phạt gây tổn hại cho chính phương Tây hơn là Nga.
23/04/2022
Hiện tại, Nga vẫn đang thu về khoảng 1 tỷ Euro mỗi ngày từ việc bán năng lượng cho EU.
19/04/2022
Theo trang giám sát hàng không FlightRadar, chiếc máy bay do Matxcơva cử đến đón các nhà ngoại giao Nga bị trục xuất tại Tây Ban Nha và Hy Lạp đã buộc phải bay vòng hơn 15.000km vì lệnh cấm bay của Liên minh châu Âu (EU).
19/04/2022
Những số liệu ước tính nêu trên có phần trái ngược với những đòn trừng phạt "khủng" mà phương Tây áp đặt hồi tháng trước.
17/04/2022
Ngân hàng Thế giới dự báo kinh tế Ukraine sụt giảm gần một nửa do chiến sự, trong khi các lệnh trừng phạt có thể đẩy Nga vào "suy thoái sâu".
Các công ty năng lượng châu Âu đang tìm cách duy trì nguồn dầu thô của Nga trong khu vực. Một trong những giải pháp đó là “dầu trộn Latvia”.
14/04/2022
Khi lỡ hạn thanh toán, một quốc gia sẽ bị coi là vỡ nợ, phải tìm cách tái cấu trúc và thắt lưng buộc bụng để nhanh chóng thoát nợ.
13/04/2022
Đây là nhận định của người đứng đầu OPEC khi được hỏi về nguy cơ các nước phương Tây cố gắng loại Nga khỏi thị trường năng lượng thế giới.
12/04/2022
Máy bay riêng của giới nhà giàu Nga đổ xô đến Dubai để tránh bị tịch thu, nhưng đến đây rồi cũng không thể rời đi.
10/04/2022