Chuyện nhà đầu tư quyết bám thị trường Nga

Cổ phiếu trên sàn chứng khoán Nga lao dốc sau khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine. Nhưng đó là lúc David Amaryan mua vào.

Xung đột Ukraine khiến nhiều người tìm cách bán mọi tài sản liên quan đến Nga. Nhưng Amaryan lại rất vui vẻ mua vào. Ông gom cổ phiếu các đại gia năng lượng Rosneft, Lukoil and Gazprom, cổ phiếu các ngân hàng, như Sberbank, và cả các hãng bán lẻ, công ty khai khoáng nhỏ.

Khi chiến dịch gom mua của Amaryan kết thúc, 55% trong số 250 triệu USD tài sản mà công ty đầu tư của ông đang nắm giữ là cổ phiếu Nga. Trước xung đột, tỷ lệ này là 30% - 35% .

Các nhà đầu tư săn món hời thường thích mua khi những người khác bán. Trên thị trường chứng khoán Mỹ, chỉ số DJIA đã tăng kỷ lục 291% so với năm 2008, giúp nhiều người kiếm lời đáng kể.

Tuy nhiên, Nga lại là trường hợp khác. Hạ tầng tài chính của nước này đang chịu tác động mạnh từ các lệnh trừng phạt của phương Tây. Nhà đầu tư ngoại cũng đang bị cấm bán trên thị trường chứng khoán nước này.

Những công ty đầu tư lớn như Vanguard Group hay Fidelity International đang kỳ vọng rời khỏi thị trường này mà không mất tất cả. Nhưng Amaryan không có kế hoạch bán. Ông tin rằng cổ phiếu Nga vẫn đầu tư được, dù hiện tại đang mất giá mạnh.

Ông cho rằng tiềm năng kiếm lời là xứng đáng với việc chấp nhận rủi ro chính trị và tài chính. "Chúng tôi không nhìn đời qua lăng kính màu hồng đâu. Mọi việc đều rất khó khăn", ông nói, "Nhưng so với những người khác, chúng tôi đang ở vị thế mà mình cảm thấy sẵn sàng nhảy vào".

Amaryan năm nay 41 tuổi. Công ty của ông - Balchug Capital – đăng ký ở Armenia – nơi ông sinh ra. Nhưng ông sống và làm việc tại Moskva. Cổ phiếu Nga đóng góp 70% lợi nhuận năm ngoái choBalchug. Công ty này có 11 nhân viên ở Moskva và 5 ở Yerevan, Armenia – nơi Amaryan sống đến năm 14 tuổi.

Amaryan bước chân vào ngành tài chính Mỹ cách đây hơn 20 năm. Anh rời New York đến Moskva năm 2003 để gia nhập Citigroup – nơi anh tư vấn cho các khách hàng thu nhập cao. Amaryan sau đó còn làm DJ trong các club tại Moskva và mở một studio võ thuật để luyện tập môn jujitsu của Brazil.

Năm 2010, Amaryan mở công ty riêng - Copperstone Capital. Công ty này gặp rắc rối năm 2015, khi Ủy ban Chứng khoán Mỹ cáo buộc Copperstone và nhiều quỹ khác giao dịch dựa trên thông tin từ các thông cáo bí mật, bị đánh cắp. Ông phải trả 10 triệu USD để dàn xếp vụ việc này năm 2016, nhưng không thừa nhận sai phạm.

Amaryan sau đó đổi tên công ty thành Balchug. Họ bắt đầu đổ tiền vào chứng khoán Nga khi nhà đầu tư rời bỏ nước này sau vụ Nga sáp nhập Crimea. Năm 2019, 80% tài sản của Balchug là đổ vào Nga, cả cổ phiếu Nga niêm yết tại Moskva, lẫn New York, London. Amaryan đã mua cổ phiếu các công ty dầu mỏ, thép và kiếm lời tới 46% năm đó, WSJ trích nguồn tin thân cận cho biết.

Balchug sau đó bán bớt để chốt lời khi đại dịch bùng phát. Đến năm 2021, ông sẵn sàng quay lại Nga. Giá hàng hóa khi đó khá cao và công ty cũng kiếm lời khá tốt từ các hãng thép, khai mỏ Nga. Một số trả cổ tức tới 15% khi đó. Cổ phiếu Nga cũng rẻ hơn 30% - 35% so với nhiều thị trường mới nổi khác.

Đầu năm nay, Amaryan giảm đòn bẩy, tăng tiền mặt của công ty và bán bớt cổ phiếu cả Nga lẫn phương Tây. Ông dự báo được Nga sẽ bị trừng phạt.

Balchug dùng các hợp đồng tương lai để phòng trừ rủi ro với đồng ruble. Ông cũng mua cổ phiếu các công ty điều hành các mỏ than đá chất lượng cao, vận hành tại Nga nhưng bán than cho Trung Quốc để lấy đôla Mỹ.

Amaryan từng tin rằng Nga sẽ không mở chiến dịch quân sự tại Ukraine. Ông cho biết trên Financial Times đầu tháng 2: "Nếu có xung đột, mọi người sẽ hành động khác. Giờ ai cũng bình tĩnh lắm".

5h sáng ngày 24/2, một người bạn gọi điện cho Amaryan báo tin lực lượng Nga tiến vào Ukraine. "Đúng là một cú sốc. Từ lúc đó, tôi biết rằng thời kỳ khó khăn đang đến", ông nói.

Suy nghĩ đầu tiên của ông là bảo vệ công ty và khách hàng, từ Nga, Anh, EU đến UAE, trong trường hợp Nga bị trừng phạt. Ông đã chuyển thêm tiền từ Nga sang các ngân hàng châu Âu.

Nhưng chỉ một ngày sau, ông bắt đầu mua lại. Ông không tin các cổ phiếu bluechip của Nga sẽ phá sản, dù khi đó đang rơi tự do. Ông cũng liên lạc với các khách hàng để đảm bảo họ không cảm thấy khó chịu khi ông mua vào. Họ nói với Amaryan rằng ông cứ làm việc của mình và kiếm tiền.

"Khi quản lý một quỹ đầu tư trong thời kỳ làm ăn tốt, bạn đã phải cố không để cảm xúc chi phối và tạo ra định kiến", ông nói, "Nhưng trong thời kỳ khó khăn, làm được việc này còn khó hơn".

Dù vậy, Amaryan cho biết ông khá lạc quan. "Kể cả điều tồi tệ nhất thế giới cũng có điểm bắt đầu và kết thúc", ông nói với các khách hàng và nhân viên của mình. Amaryan hiện chưa nhận được yêu cầu hoàn tiền nào.

Trong khi đợi thị trường hồi phục, Amaryan tìm đến các hãng công nghệ Mỹ và châu Âu, cũng như cổ phiếu Trung Quốc. Ông cho rằng tình hình tại Nga sẽ còn khó khăn trong 6 – 12 tháng nữa.

Khi thị trường chứng khoán Nga mở cửa lại cuối tháng 3, Amaryan vẫn án binh bất động. Ông chờ nhà đầu tư ngoại được bán để nhảy vào. Amaryan sẽ mua thêm nếu giá giảm ít nhất 20% - 30%.

Trong dài hạn, ông cho rằng mối quan hệ của Nga với Trung Quốc sẽ giúp xoa dịu tác động từ lệnh trừng phạt. "Trong lịch sử, rất nhiều lần chúng ta cho rằng đây đã là ngày tận thế. Nhưng thực tế lại không. Mà nếu tình hình tệ hơn, chẳng ai quan tâm đến chứng khoán nữa đâu", ông nói.

Hà Thu (theo Wall Street Journal) / VnExpress

• Nga thúc đẩy việc kiểm soát các công ty nước ngoài quyết định rời Nga

• Doanh nghiệp ASEAN bắt đầu thấm đòn từ hệ lụy của cuộc chiến Nga – Ukraine

• Các tập đoàn lớn lần lượt rời Nga, riêng Deutsche Bank vẫn ở lại

• Shell vẫn tiếp tục hoạt động tại Nga

• ExxonMobil rút khỏi dự án xây dựng nhà máy LNG ở Nga