Khách sạn, nhà hàng ở Nga thiếu nhân viên trầm trọng

Đại dịch đã dẫn đến tình trạng thiếu nhân viên trầm trọng trong các khách sạn, dịch vụ ăn uống và bán lẻ. 

Đã bắt đầu "cuộc chiến giá cả" để giành người giúp việc trong nhà, nhưng việc thiếu người nhập cư và sự không được coi trọng của nghề này không cho phép lấp đầy khoảng trống đó.

Vào năm 2021, các khách sạn và nhà hàng, cũng như thương mại bán lẻ, phải đối mặt với sự thiếu hụt nhân sự đáng kể, theo dữ liệu được chuẩn bị của RBC từ số liệu của công ty tìm kiếm việc làm HeadHunter. Từ tháng 1 đến tháng 9, nhu cầu nhân sự ở mảng HoReCa (khách sạn, nhà hàng và quán cà phê) tăng hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái, các nhà tuyển dụng đưa ra 54,5 nghìn vị trí tuyển dụng. Ở mảng bán lẻ, nhu cầu nhân sự tăng 55% lên 883,6 nghìn vị trí tuyển dụng.

Nhưng không thể đáp ứng đầy đủ nhu cầu này: số lượng hồ sơ ứng viên cho các vị trí tuyển dụng này trong năm chỉ giảm dần, theo số liệu của HeadHunter. Trong gần chín tháng qua, cạnh tranh trong các phân khúc thị trường này ở Nga nói chung đã giảm: ở HoReCa - giảm 65%, xuống còn hai người/chỗ làm và bán lẻ - giảm 23%, xuống còn một người trên một chỗ làm.

Natalya Danina, Giám đốc Bộ phận Giải pháp Kinh doanh Phân tích tại HeadHunter, cho biết luôn luôn có sự thiếu hụt nhân sự kinh niên trong thị trường lao động bán lẻ vì nhiều lý do khác nhau, nhưng HoReCa, ngành xây dựng, vận tải và ngành hậu cần mới phải đối mặt với thực tế này trong năm nay. Bà nói, sự thiếu hụt nhân sự trầm trọng nhất là ở thị trường khách sạn và nhà hàng. Trước đại dịch, sự cạnh tranh cho các vị trí tuyển dụng ở HoReCa ở mức trung bình năm người mỗi chỗ làm ở Nga. Vào đỉnh điểm của đợt đại dịch đầu tiên do sự đóng băng đáng kể của việc tuyển dụng và sa thải vào tháng 5 năm 2020, như HeadHunter đã ghi lại, sự cạnh tranh đã tăng lên 16 hồ sơ xin việc cho mỗi chỗ làm, và sau đó từ tháng 7 năm 2020, nó đã giảm từ 5 xuống còn 1,7 tại thời điểm hiện tại. 

Thảm họa ngành khách sạn

"Tình trạng thiếu nhân viên là thảm họa và có thể là tồi tệ nhất trong năm năm qua", ông Unis Teismurhanle, tổng giám đốc của Khách sạn Gelvezia ở St. Petersburg.

Theo ông, do thiếu người di cư nên mắt xích cấp dưới của những người được gọi là nhân sự dây chuyền đã “bị phá vỡ”: thợ phụ, thợ giặt, người bốc vác hành lý. “Theo thường lệ, người Nga không làm việc ở những vị trí này. Teymurkhanli nói: “Và nhân viên tuyến cuối chiếm 60% nhân viên của khách sạn. Ông nói, tình trạng thiếu người giúp việc cũng trở nên tồi tệ hơn.

Vadim Prasov, phó chủ tịch Liên đoàn các nhà hàng và khách sạn của Nga, cho biết tình hình căng đến mức với số lượng bán phòng rất cao nhưng "không có ai dọn phòng". Ông nói, có một số lý do dẫn đến sự thiếu hụt: thứ nhất, không phải tất cả những người di cư từng làm việc trước đại dịch đều có thể quay trở lại Nga. Thứ hai, có sự phân phối lại lao động trên thị trường: một số ngành, chẳng hạn như xây dựng hoặc bán lẻ, sẵn sàng trả lương cho nhân viên nhiều hơn ngành khách sạn.

Alexis Delaroff, Tổng giám đốc Accor tại Nga, Ukraine, Georgia và các nước SNG (quản lý các khách sạn Ibis, Novotel, Mercure) cho biết sự thiếu hụt nhân sự có trình độ ảnh hưởng mạnh đến hoạt động của các khách sạn. Ông nói: “Sự thiếu hụt lớn nhất về người giúp việc, đầu bếp, nhân viên văn phòng, nhân viên phục vụ tiệc, bồi bàn. Delaroff cho biết thêm, những người lao động nước ngoài đã về nước do đại dịch đã không trở lại hoặc tìm được những công việc “dễ dàng hơn” như nhà hàng, chuyển phát viên hoặc tài xế.

Đại dịch đã gây ra tình trạng tràn nhân viên trong khu vực. Stanislav Ivashkevich, đồng chủ sở hữu của công ty quản lý Ivashkevich Hospitality, cho biết các khách sạn ở một số vùng, ví dụ như ở Urals, đóng cửa hoặc cắt giảm nhân viên: do đó, người lao động rời khỏi nơi họ có nhu cầu cao hơn, ví dụ như ở Sochi, để làm bồi bàn hoặc pha chế ở quần bar.

Còn nhà hàng thì sao?

Các chủ nhà hàng cũng cho biết 20-30% nhân viên đang bị thiếu hụt. Tình hình nhân viên tại nhà hàng gần như thảm họa, và Alexei Vasilychuk, đồng sở hữu của Restat Vasylchuk Brothers Holdings, lo lắng. Trong năm qua, tỷ lệ nhân viên trực tiếp như đầu bếp đã tăng gần 50%, trong khi nhân viên nhà hàng vẫn thiếu hụt.

Theo lời Sergey Mironov, người sáng lập Meat and Fish, do "bất kỳ hạn chế nào liên quan đến đại dịch đều bắt đầu từ các nhà hàng", ngành công nghiệp ngày nay không có những nhân viên luôn là "cứu cánh" . Ông chỉ ra rằng các nhà hàng không thể cung cấp việc làm ổn định, trong khi mọi người “cần trang trải chi phí học tập, vay nợ, nuôi sống gia đình” và người lao động nước ngoài cũng cần bù đắp chi phí khi đến Nga.

Mikhail Goncharov, người sáng lập Teremok, một chuỗi nhà hàng ẩm thực Nga, tin rằng người lao động không muốn gia nhập ngành này hoặc quay trở lại công việc trước đây do thực tế là họ đã thích nghi với các khu vực và quốc gia của họ, và làn sóng mới của đại dịch cũng có tác động tâm lý tiêu cực.

Thiếu nhân viên bán lẻ

Danina từ HeadHunter cho biết, các nhà bán lẻ đã gặp khó khăn trong việc tuyển dụng trước đại dịch, nhưng vì những lý do khác - do mức bỏ việc cao và lương thấp. Theo bà, bán lẻ có thể giải quyết phần nào vấn đề về nhân sự với sự trợ giúp của công nghệ robot, vốn đang dần trở nên rẻ hơn và hiệu quả hơn so với lao động của con người: chẳng hạn, nhiều công ty tham gia trong ngành này đang tăng số lượng các cưa hàng bán tự động.

Tuy nhiên, những thành viên tham gia thị trường thừa nhận tình trạng thiếu hụt nhân sự, và sự thiếu hụt này đã tăng lên trong năm nay. Một đại diện của Hiệp hội các công ty bán lẻ (ACORT, bao gồm Tập đoàn X5, Magnit, Auchan và Lenta) nói với RBC rằng các chuỗi bán lẻ lớn thiếu nhân viên, bao gồm cả người nước ngoài làm việc tại các trung tâm phân phối và cửa hàng. Ông nói rằng các hạn chế về nhập cảnh và ở lại của người nước ngoài do đại dịch, cũng như yêu cầu tiêm chủng bắt buộc cho người lao động di cư, dẫn đến dòng chảy lao động. ACORT cảnh báo rằng tình trạng thiếu hụt ảnh hưởng đến hoạt động logistics, đảm bảo sản phẩm được gửi đến các cửa hàng kịp thời, đặc biệt là trong thời gian nhu cầu tăng mạnh.

Đại diện của chuỗi Lenta xác nhận: tại một số khu vực, nhà bán lẻ sử dụng từ 65 đến 92% nhân viên, điều này làm tăng rủi ro liên quan đến chất lượng dịch vụ.

Đại diện của Metro cho biết: Sự gia tăng cạnh tranh đối với nhân viên trong năm nay là do cả số lượng ứng viên đều giảm và số lượng vị trí tuyển dụng trong lĩnh vực bán hàng trực tuyến tăng mạnh - chuyển phát nhanh, lắp ráp, vận hành cửa hàng tối Chuỗi bán lẻ C&C tại Nga. Chuỗi Verny đang thiếu nhân viên cửa hàng, nhưng họ cũng cho biết điều đó không thể được coi là quá nghiêm trọng ở thời điểm này.

Tăng lương có giúp thu hút người lao động không?

Theo Teymurkhanly ở khách sạn Helvetia, St. - trong năm nay khách sạn đã tăng lương cho nhân viên trực tuyến gần 20%, đồng thời cũng hạ mức lương làm việc cho người giúp việc, do đó, nếu làm việc với số tiền tương tự, bạn có thể nhận được nhiều hơn từ việc làm thêm giờ. Mironov từ Meat and Fish cho biết, lương của các nhân viên làm công việc dọn dẹp đã tăng gấp 2,5 lần.

Prasov thuộc Liên đoàn các nhà hàng và khách sạn cho biết, mức lương trong ngành khách sạn đã tăng trung bình 10-30% trong năm qua, nhưng điều này không giúp ích quá nhiều cho các chủ khách sạn. “Nghề giúp việc không được trọng vọng: giới trẻ ngày nay muốn đi làm kiếm tiền kiểukhác, và người ta khó có thể cho rằng những người có trình độ học vấn cao hơn sẽ đi làm nghề này,” ông lưu ý.

Đại diện của Lenta cho biết sức hấp dẫn của việc làm trong lĩnh vực bán lẻ đã giảm do các yêu cầu bắt buộc về tiêm chủng. Do thiếu nhân viên, khối lượng công việc của nhân viên toàn thời gian đang tăng lên và Lenta trả thêm tiền cho họ khi cường độ làm việc tăng lên và đang thử nghiệm các cách tiếp cận mới đối với hệ thống tiền thưởng để nhân viên có thể kiếm được nhiều tiền hơn.

Giá sẽ tăng do lương tăng cao hơn?

Tỷ lệ chi phí nhân viên trong các khách sạn là khá cao: đối với một cơ sở lưu trú vừa hoặc lớn là 25-30% chi phí, đối với các khách sạn nhỏ, con số này có thể lên tới 50%, Prasov nói. Nhưng các chủ khách sạn không thể tăng giá do nhu cầu trong nước hạn chế.

Yana Ukhanova, trưởng bộ phận kinh doanh khách sạn tại JLL, cho biết giá khách sạn được hình thành tùy thuộc vào mức độ nhu cầu và cạnh tranh, nhưng không cần phải nói về nhu cầu ổn định và có thể dự đoán được. Theo JLL, mức lấp phòng các khách sạn ở Moscow trong thời gian từ tháng 1 đến tháng 8 vừa qua là 56%, ở St.Petersburg - 43%. Trước đại dịch, trong cùng những tháng năm 2019, chúng lần lượt là 76% và 67%.

Mironov cho biết chi phí trả lương của các chủ nhà hàng và do đó dẫn đến chi phí bữa ăn ngày càng tăng, có thể chỉ được tính vào chi phí cuối cùng đối với các nhà hàng ở phân khúc giá cao. Họ đã tăng giá suất ăn lên khoảng 20%, trong khi nhiều nhà hàng tầm trung hoạt động thua lỗ do sức mua của khách không cao, điều này cũng ảnh hưởng đến chất lượng phục vụ.

Chuỗi bán lẻ "Verny" nhiều lần tăng lương cho nhân viên, nhưng theo đại diện của hãng, điều này không ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm lên kệ. Nguồn tin của RBC từ một chuỗi thực phẩm lớn khác, cũng tăng lương cho nhân viên cửa hàng, cho biết các biện pháp này đã được tính vào giá thành sản phẩm cuối cùng, nhưng hãng này không cung cấp số liệu cụ thể.

Theo rbc.ru

• Nhân viên y tế Nga rượt bắt "bở hơi tai" người nghi nhiễm Covid-19 bỏ chạy

• Ozon và Svetofor đã soán ngôi Auchan và Metro trong bảng xếp hạng các nhà bán lẻ lớn nhất ở Nga về doanh thu trong sáu tháng

• Người nước ngoài rời bỏ các vị trí cấp cao trong các nhà bán lẻ lớn ở Nga

• Thị phần các đại siêu thị Nga vượt quá nửa tổng số đơn đặt hàng trực tuyến ở Nga và lên tới 62% vào năm 2021: Data Insight

• Tập đoàn bán lẻ X5 thử nghiệm ứng dụng thanh toán mua hàng không qua kassa ở Moscow