Nga kỳ vọng gì ở dự án “Dòng chảy phương Nam”?

Tuyến đường ống Nubucco được thiết kế với chiều dài 3300 km, với mục đích vận chuyển khí đốt từ khu vực biển Caspi qua Thổ Nhĩ Kỳ và một số nước thuộc bán đảo Balkans rồi chuyển sang các quốc gia EU, điểm cuối cùng cũng là Áo. Tuyến đường này là một phần công sức của EU nhằm giảm lệ thuộc vào khí đốt của Nga.

Theo các chuyên gia kinh tế, “Dòng chảy phương Nam” khi đi vào hoạt động năm 2013 sẽ là đối thủ cạnh tranh trực tiếp với dự án đường ống dẫn khí đốt Nabucco. Nabucco được đánh giá là "lá chắn năng lượng" của Mỹ và châu Âu, với mục đích chủ yếu là hạn chế sức mạnh của Moscow trong lĩnh vực năng lượng.

Tuy nhiên, vốn gặp nhiều trở ngại do tranh cãi giữa các quốc gia và đối tác tham gia dự án, nay dự án Nabucco sẽ còn gặp khó gấp bội bởi sự xuất hiện của đối thủ đáng gờm Gazprom-ENI. Các nhà phân tích cho rằng, trên bàn cờ địa - chính trị - năng lượng thế giới, Nabucco không có lợi thế trong cuộc đọ sức với “Dòng chảy phương Nam” vì nhiều lý do.

Ðó là, liên minh chiến lược giữa công ty dầu mỏ và khí đốt đa quốc gia ENI của Italy và Tập đoàn khí đốt khổng lồ Gazprom của Nga đã tồn tại khăng khít từ lâu với phạm vi hoạt động không chỉ giới hạn ở châu Âu mà còn vươn tới Bắc Phi và Mỹ Latin. Ngoài ra, “Dòng chảy phương Nam” là một hệ thống đường ống khá thẳng và ngắn hơn nhiều so với Nabucco, trong khi công suất chuyên chở lại gấp đôi Nabucco.

Nabucco khó có thể cạnh tranh với “Dòng chảy phương Nam” do công suất dự kiến của hệ thống đường ống dẫn này là 30 - 31 tỷ m3 khí, trong khi Nga xuất khẩu sang châu Âu hơn 150 tỷ m3, không kể lượng cung cấp cho các nước SNG. Hiện tại Nabucco vẫn chưa có cơ sở nhiên liệu ổn định, do nước cung cấp khí đốt là Azerbaijan chưa đủ khả năng đáp ứng hết công suất ống dẫn.

Việc Nga mua hầu hết khí đốt của Turkmenistan và Kazakhstan khiến công suất của Nabucco luôn đứng sau “Dòng chảy phương Nam”. Trong khi đó, Nabucco hiện mới đang trong giai đoạn thỏa thuận, nhưng Nga đã củng cố các hệ thống đường ống và các nước cùng tham gia đã nhanh chóng vào cuộc, tăng thêm sức mạnh cho “Dòng chảy phương Nam”.

Tạo cơ chế đảm bảo an ninh năng lượng tại châu Âu

Dự án “Dòng chảy phương Nam” là một phần trong kế hoạch "gọng kìm" của Nga nhằm tăng cường sự kiểm soát đối với thị trường khí đốt châu Âu và đặt nền móng cho một cơ chế đảm bảo an ninh năng lượng tại châu Âu.

Bungary và Serbia cũng được hưởng lợi rất nhiều từ việc chọn cách đi chung “Dòng chảy phương Nam” với Nga vì Bungary đang phụ thuộc tới 90% nguồn cung cấp nhiên liệu từ Nga. Thủ tướng Serbia cũng khẳng định, đường ống dẫn khí đốt vừa ký với phía Nga sẽ giúp Serbia trở thành một trong những quốc gia kinh tế dẫn đầu khu vực.

Dự án South Stream trở thành đối trọng với Nabucco .